Blog

Lekker buiten blowen? Informatie leerstraf Halt-afdoening Cannabis

Enkele weken geleden publiceerden wij een kort artikel op Kattuk.nl over het invoeren van een leerproject voor drugsgebruikende jongeren, dit naar aanleiding van een artikel in het Leidsch Dagblad. Deze leerstraf wordt ook wel Halt-afdoening Cannabis genoemd.
Omdat het artikel vrij vaag was hebben wij contact opgenomen met Bureau Halt en Brijder Verslavingszorg om zo meer informatie te krijgen. De informatie die wij hebben gekregen staat hieronder in de vorm van een vragenlijst.

Wat houdt het leerproject precies in?
Een beter woord is leeropdracht of wellicht leerstraf. Het is een onderdeel van een Halt-afdoening, in dit geval van de Halt-afdoening cannabis. De Halt-afdoening cannabis is -net als de Halt-afdoening alcohol die al langer draait- een vroeginterventie voor jongeren die (overmatig) alcohol of cannabis gebruiken in de openbare ruimte of onder invloed van alcohol of cannabis strafbare feiten plegen. Jongeren van 12 tot 18 jaar werden eerder al naar Halt gestuurd wanneer zij werden aangehouden voor bijvoorbeeld vernieling, winkeldiefstal, overlast met vuurwerk of wanneer zij veel spijbelden. Ze krijgen dan de keus: naar de officier van justitie of naar Halt.

In een Halt-afdoening kunnen jongeren rechtzetten wat zij fout hebben gedaan, zonder dat ze in aanraking komen met het Openbaar Ministerie. De jongeren moeten indien er sprake van is, excuses aanbieden aan het slachtoffer en eventuele schade vergoeden. En daarnaast volgt de jongere een leerstraf, waarin hij of zij gedwongen wordt om na te denken over het eigen gedrag en de gevolgen hiervan. Als het traject goed wordt doorlopen, zal de jongere geen strafblad krijgen. Te zware vormen van overtredingen, zoals fysiek geweld of bedreigingen komen niet in aanmerking voor de Halt-afdoening, maar worden direct doorgestuurd naar het OM.

Een heel belangrijk onderdeel van de Halt-afdoening is dus de leerstraf. Deze wordt altijd gegeven door een verslavingszorginstelling in de regio Leiden. In Katwijk is dat Brijder verslavingszorg, afdeling preventie. De leerstraf heeft vooral bewustwording als doelstelling, inzicht geven in wat de gevolgen van gebruik van cannabis zijn, zodat herhaling van gebruik vermindert, dan wel stopt. De jongeren komen twee keer een avond en krijgen tussen die twee avonden een huiswerkopdracht mee. Het bijzondere eraan is, dat ook de ouders verwacht worden bij de leeropdracht van hun kind. Zij krijgen een separaat traject, tegelijkertijd met de eerste avond van de jongere. Ouders krijgen vooral veel informatie, want uit ervaring blijkt dat ouders veel minder weten dan zij denken over de wereld waarin hun kind zich begeeft.

Voor ouders is dit soms confronterend, ze hadden dit niet verwacht, kennen de impact van cannabis niet en/of realiseren zich dat het gedrag van hun kind zich buiten hun gezichtsveld afspeelt. De ouders worden ingelicht over de leeropdrachten die hun kind als huiswerk mee naar huis krijgt en hen wordt gevraagd dit serieus met de jongere op te pakken. Het huiswerk bestaat onder andere uit een interview met de ouders. Tijdens de tweede avond wordt vanzelfsprekend het huiswerk besproken, schrijft de jongere een brief aan zichzelf die later naar hem gestuurd wordt, zijn er zelftesten en komen onderwerpen als ‘nee-zeggen’ en groepsdruk aan de orde.

Waar ligt de leeftijdsgrens voor de jongeren die mee hebben gedaan of doen aan het traject?
De leeftijdgrens is tot 18 jaar. Als je ouder bent dan 18 jaar dan mag je niet aan het traject meedoen.

Wanneer gaat een jongere de fout in? Als hij/zij per week hoeveel drugs gebruikt?
Voor de Halt-afdoening is daar geen onder- of bovengrens in bepaald. Je kunt als jongere bij de eerste keer dat je in het openbaar cannabis rookt, al door de politie opgepakt worden en naar Halt gestuurd worden. Anderen zijn de politie ‘te slim af’ en zijn net op een andere tijd en op een andere plaats. Je kunt overigens maar 1x het Halt traject doorlopen. Verval je in recidive dan ga je wel door naar het OM en kan je als jongere een boete verwachten.

Als een jongere deel neemt in het leerproject, wat voor huiswerkopdracht wordt er dan gegeven?
De huiswerkopdracht bestaat uit:
Een interview met de ouders die vooral beoogt dat ouders en jongere met elkaar in gesprek zijn over dit belangrijke onderwerp en de wederzijdse betrokkenheid versterkt wordt informatie opzoeken op internet.
Het bespreken van de gemaakte huiswerkopdracht, het schrijven van een brief gericht aan de jongere zelf die later naar hem gestuurd wordt,  zelftesten en er komen onderwerpen als ‘nee-zeggen’ en groepsdruk aan de orde tijdens.

Kan er vrijwillig meegedaan worden aan het project of worden jongeren gekozen?
Op zich kan een jongere ervoor kiezen om of door te gaan naar het OM of naar Halt. De gemeente vindt het echter heel belangrijk dat de route van Halt gelopen wordt, een boete betalen is in sommige gevallen zo eenvoudig dat hier geen lerend effect mee opgedaan wordt. De politie staat hier helemaal achter en is zo geïnstrueerd en getraind dat zij eigenlijk altijd de jongeren naar Halt doorsturen.

Hoe worden deze jongeren gekozen, dus welke criteria zijn hieraan verbonden?
De jongeren worden niet ‘gekozen’, je pleegt als jongere een overtreding die zoals ze dat noemen “Halt waardig” is. Het kan zijn dat je onder invloed overlast bezorgd (vernielingen, ordeverstoringen), of dat je een overtreding op de APV (algemene politieverordening) begaat. Kortom: je doet iets wat niet mag en als dat binnen de grenzen van een overtreding blijft, dan word je doorgestuurd naar Halt. Wordt het een misdrijf: geweldpleging, agressie, zeden, dan wordt het alsnog een gang naar de rechter.

Teylingen wil per jaar met 40 jongeren aan de slag, waarom is er maar plek voor 40 jongeren?
Er is niet maar plek voor 40 jongeren, er is plek voor alle jongeren. Op basis van ervaringen schat de politie in samenspraak met Halt, de gemeente en aan de zijlijn Brijder in hoeveel jongeren er waarschijnlijk zullen gaan komen. Maar we weten het pas zeker aan het einde van het jaar.

Wat voor maatregelen worden er getroffen als een jongere niet meewerkt. Hoe gaat dit in zijn werk?
Als de jongere niet meewerkt, dan gaat zijn zaak alsnog naar het OM en moet hij afhankelijk van de overtreding voorkomen bij de rechter of krijgt hij een boete. Dat krijgt de jongere bij aanvang van het gehele traject heel duidelijk te horen van Halt. Brijder geeft aan het einde van de leerstraf feedback aan Halt hoe het gegaan is. Of de jongere aanwezig was, op tijd, actief meedeed enz.

Bureau Halt weet zeker dat deze aanpak (leerproject) werkt, waar is deze uitspraak op gebaseerd?
Er zijn vorig jaar pas 3 jongeren gerecidiveerd van de 87 die doorgestuurd zijn. Dat is waarachtig een mooi getal!

Tot zo ver de informatie. Wil je toch meer weten ga dan naar:

https://www.halt.nl/
https://www.brijder.nl/